ΕΠΙΦΥΛΑΚΕΣ ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΙΚΟΥ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ

ΠΡΟΣ ΕΥΠΣ ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ

ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ

*******

Με το μέτρο των επιφυλακών επιχειρείται η κάλυψη των τεράστιων ελλείψεων σε προσωπικό του Π.Σ. και η απεγνωσμένη προσπάθεια να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις που απορρέουν από την διεύρυνση των αρμοδιοτήτων του.

Η διεύρυνση των αρμοδιοτήτων, αρχής γενομένης από το 1998 με την μεταφορά της δασοπυρόσβεσης, σε συνδυασμό με το πάγωμα των προσλήψεων εντάσσονται μέσα στα πλαίσια των κατευθύνσεων της Ε.Ε. που επιτάσσουν συρρίκνωση του δημόσιου τομέα, δραστική μείωση των δαπανών κοινωνικού περιεχομένου, κατάργηση εργατικών κατακτήσεων μέσα από το κτύπημα των σταθερών σχέσεων εργασίας όπως το ωράριο και η πλήρη απασχόληση, η διεύρυνση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης.

Η λεγόμενη οδηγία Σέρκας (COM (2004) 0607) που άρχισε να συζητείται στα πλαίσια του ευρωπαϊκών επιτροπών από τις αρχές του 2004, αποσκοπεί στο πως θα δεσμεύει τον ελεύθερο χρόνο του εργαζόμενου, χωρίς μάλιστα ανάλογη αποζημίωση.

Όσον αφορά την υπάρχουσα κατάσταση στο Π.Σ., η χρήση των επιφυλακών για κάλυψη πάγιων αναγκών, έχει πάρει ανεξέλεγκτες διαστάσεις.

ΕΠΙΦΥΛΑΚΗ

Η επιφυλακή προβλέπεται ως μέτρο αντιμετώπισης εκτάκτων αναγκών από το άρθρο 24 Π.Δ.210/1992, ενώ ο τρόπος εφαρμογής του κωδικοποιείται με την διαταγή 20185 Φ.105.9/4-6-1999 με θέμα: «Επιφυλακή πυροσβεστικού προσωπικού και ρύθμιση συναφών θεμάτων».

Επιφυλακή καλείται για αντιμετώπιση συμβάντος που υφίσταται και όχι για το ενδεχόμενο συμβάν. Όταν υπάρχει στάδιο ετοιμότητας, σύμφωνα με την πρόβλεψη κινδύνου και τον χάρτη επικινδυνότητας που εκδίδει η Γ.Γ. Πολιτικής Προστασίας καθημερινά, το προσωπικό ενημερώνετε προκειμένου να υπάρχει η απαιτούμενη ετοιμότητα χωρίς όμως να καλείται σε επιφυλακή. Αυτό άλλωστε έχει αποσαφηνιστεί και με  την υπ’ αριθμ. 45885 Φ.105.9 6/9/2016 Απάντηση  του Α.Π.Σ.  με θέμα «Περί επιφυλακής και εκτέλεσης υπηρεσίας του πυροσβεστικού προσωπικού», που αναφέρει μεταξύ άλλων τα εξής: «Η θέση σε κατάσταση επιφυλακής του πυροσβεστικού προσωπικού προκύπτει ως αναγκαιότητα εκτάκτου χαρακτήρα και για τους λόγους  που την δικαιολογούν και όχι ως μια πάγια και διαρκής κατάσταση που αποτυπώνεται σε καθημερινη βάση».

Καλείται για να επανδρωθούν οχήματα που θα ενισχύσουν το συμβάν με πρόσθετες δυνάμεις αφού πρώτα έχει εκτιμηθεί ότι αυτό απαιτείται. Αυτό καταγράφεται ξεκάθαρα τόσο στο άρθρο 24 όσο και στην σχετική ερμηνευτική διαταγή.

Δεν καλείται επιφυλακή για την κάλυψη ενδεχόμενου συμβάντος που ήθελε προκύψει σε ανύποπτο χρόνο. Δεν ενισχύεται και ειδικά στο 1° στάδιο, η παραμένουσα δύναμη στην υπηρεσία, αλλά η δύναμη που επεμβαίνει στο συμβάν.

Αν καλύπτοντο τα κενά σε μόνιμη βάση από τους υπαλλήλους με επιφυλακή, τότε δεν θα είχε λόγω ύπαρξης και εφαρμογής η Κοινή Υπουργική απόφαση 14867.Φ. 012 5/57 από τις 27.11.1981 με την οποία επεκτάθηκε η πενθήμερη εβδομάδα εργασίας των 37,5 και για τους πυροσβέστες.

Άρα τα μέτρα ετοιμότητας που επιβάλλουν τα στάδια ετοιμότητας, δεν έχουν σχέση με την επιφυλακή προσωπικού καθώς αυτή εφαρμόζεται μόνο αν υπάρχει συμβάν σε εξέλιξη, όπως κωδικοποιείται και ιεραρχείται με την υπ’ αριθμ. 20185 Φ.105.9/4-6-1999 Διαταγή Α.Π.Σ.

Τα στάδια ετοιμότητας που προκύπτουν από τον χάρτη επικινδυνότητας με τις πέντε κατηγορίες δεν προκαλούν επιφυλακή.

ΕΥΘΥΝΗ ΚΗΡΥΞΗΣ ΕΠΙΦΥΛΑΚΗΣ

Βάση της υπ. αρίθμ. 20185 Φ. 105.9 4/6/1999 διαταγής Α.Π.Σ. προβλέπονται 3 στάδια επιφυλακής. Την ευθύνη κήρυξης επιφυλακής για το 3ο στάδιο έχει ο Αρχηγός ή ο Υπ/γός ή Περιφερειακός Διοικητής. Για το 2ο στάδιο ο Διοικητής Νομού ή τον Περιφερειακό Διοικητή Για το 1ο στάδιο επιφυλακής το οποίο είναι το συνηθέστερο και χρησιμοποιείται κατά κόρον, διατάσσεται από τον Διοικητή της υπηρεσίας. Δεν έχει δικαίωμα κλήσης σε επιφυλακή ο προϊστάμενος κλιμακίου ή ο Αξιωματικός υπηρεσίας ή ο τηλεφωνητής. Κανείς από τους ανωτέρω δεν πρέπει να παίρνει τέτοια πρωτοβουλία χωρίς να έχει ενημερώσει τον Διοικητή και να έχει πάρει σχετική εντολή.

Η κλήση των υπαλλήλων σε επιφυλακή και η διακοπή του χρόνου ανάπαυσης τους γίνεται κατόπιν διαταγής από τον καθ ύλη υπεύθυνο. Για το λόγο αυτό πρέπει πάντα η διαταγή κήρυξης της υπηρεσίας σε επιφυλακή, είτε μερική είτε ολική, να αναγράφεται στο βιβλίο των ημερήσιων διαταγών.

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟΝ ΧΡΟΝΟ ΑΦΙΞΗΣ  ΣΤΗΝ ΕΠΙΦΥΛΑΚΗ

Ως προς τον χρόνο άφιξης των υπαλλήλων στις υπηρεσίες τους όταν καλούνται σε επιφυλακή, όπου έχει διαπιστωθεί να εκδίδονται σχετικές διαταγές που καλούν τους υπαλλήλους να βρίσκονται στην υπηρεσία εντός πεντάλεπτου ή μισή ώρα κ.λ.π.

Βάση της παρ. ζ του κεφαλαίου Β της σχετικής Διαταγής του Α.Π.Σ. υπ. αριθμ 20185 Φ. 105.9 4/6/99 με ΘΕΜΑ: «Επιφυλακή πυροσβεστικού προσωπικού και ρύθμιση συναφών θεμάτων» δίνεται η δυνατότητα στον διοικητή να καθορίζει ο ίδιος χρονικά περιθώρια ανάλογα με τις επικρατούσες συνθήκες.

Ο χρόνος άφιξης στην υπηρεσία κατά την κλήση σε επιφυλακή είναι υποκειμενικός για κάποιον που είναι εκτός υπηρεσίας και ο οποίος είναι ελεύθερος να αξιοποιεί τον χρόνο του όπως νομίζει.

Υφίστανται αντικειμενικά αστάθμητοι παράγοντες που καθορίζουν την χρονική διάρκεια που χρειάζεται κάθε υπάλληλος για να παρουσιαστεί στην υπηρεσία κατόπιν επιφυλακής.

Το γεγονός ότι ένας υπάλληλος μπορεί να ελεγχθεί από την διοίκηση του για τον χρόνο προσέλευσης αντίκειται στις αρχές της χρήστης διοίκησης. Ο υπάλληλος έχει όλο το δικαίωμα να παραθέσει επιχειρήματα για τον χρόνο άφιξης του και να ασκήσει όλες τις νόμιμες ενέργειες σε περίπτωση που τιμωρηθεί.

 

ΑΝΑΓΡΑΦΗ ΟΜΑΔΩΝ ΕΠΙΦΥΛΑΚΗΣ ΣΤΟ ΦΥΛΛΟ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ

Είθισται να αναγράφονται οι εργαζόμενοι που δεν είναι ορισμένοι σε υπηρεσία στο φύλλο υπηρεσίας ως ομάδες επιφυλακής. Αυτό είναι μη σύννομο διότι ο τρόπος κλήσης σε επιφυλακή ρυθμίζεται από τις παρ. β, γ, δ, ε, στ του κεφ. Β της υπ. αρίθμ. 20185 Φ. 105.9 4/6/1999 διαταγής του Α.Π.Σ. μέσα από τις οποίες ρυθμίζεται η σειρά προσέλευσης των εργαζομένων που είναι τοποθετημένοι στις βάρδιες. Αυτήν την σειρά είναι υποχρεωμένοι να την γνωρίζουν και οι υπάλληλοι και η Διοίκηση και όταν κηρυχθεί επιφυλακή εφαρμόζεται ανάλογα. Η παρ. δ αναφέρεται στους υπαλλήλους που είναι τοποθετημένοι σε γραφεία και για αυτούς προβλέπεται να αναγράφονται τα ονόματα τους σε μία μηνιαία κατάσταση (όχι στο φύλλο υπηρεσίας) προκειμένου να τηρείται μία μεταξύ τους σειρά.

ΣΤΑΔΙΑ ΕΤΟΙΜΟΤΗΤΑΣ

Τα περί των επιφυλακών ρυθμίζονται με το άρθρο 24 του Π. Δ. 210/1992 και κωδικοποιούνται με την υπ΄ αρίθμ 20185 Φ.105. 9 4/6/1999 σχετική διαταγή του Α.Π.Σ. Δεν προβλέπεται πουθενά μέσα από τις διατάξεις αυτές το ενδεχόμενο αυτό για τα στάδια ετοιμότητας παρότι η υπ. αρίθμ.18041 Φ. 702. 15/ 23/4/1999 διαταγή του Α.Π.Σ. με ΘΕΜΑ: «Πρόβλεψη κινδύνου πυρκαγιάς κατά την θερινή περίοδο και μέτρα ετοιμότητας βάσει αυτής» προϋπήρχε της υπ. αρίθμ 20185 Φ.105. 9 4/6/1999 σχετικής διαταγής του Α.Π.Σ. με ΘΕΜΑ: «Επιφυλακή πυροσβεστικού προσωπικού και ρύθμιση συναφών θεμάτων».

Οι άλλες περιπτώσεις για κλήση σε επιφυλακή που προβλέπει η παρ. 3 του άρθρου 24 του Π.Δ. 210/92 έχουν σχέση με εκλογές, κ.λ.π. είναι όμως πιθανό να καλύψουν και το ενδεχόμενο αυτό όταν εκτιμηθεί ότι υπάρχει άμεσος υπαρκτός και επερχόμενος κίνδυνος, αλλά μόνο κατόπιν σχετικής διαταγής αυτών που έχουν το δικαίωμα βάση της παρ. 3 όπως ο Αρχηγός και Υπαρχηγός για όλες τις υπηρεσίες του σώματος και Περιφερειάρχης για τις υπηρεσίες της περιφέρειάς του.

Η επισήμανση που υπάρχει με την φράση « αύξηση επιφυλακής του προσωπικού» στην παρ. 7.5 στην Κατηγορία Κινδύνου 5 της υπ. αρίθμ. 18041 Φ. 702. 15/23/4/1999 διαταγή του Α.Π.Σ. με ΘΕΜΑ: «Πρόβλεψη κινδύνου πυρκαγιάς κατά την θερινή περίοδο και μέτρα ετοιμότητας βάση αυτής», ο όρος επιφυλακή δεν σημαίνει κλήση, αλλά αύξηση των όρων επιφυλακής όπως η ετοιμότητα, η ενημέρωση και η επαφή του προσωπικού με την υπηρεσία.

Τα μέτρα ετοιμότητας δεν έχουν καμία σχέση με την κλήση σε επιφυλακή αλλά με την εγρήγορση του υπάρχοντος προσωπικού εν υπηρεσία, την καταλληλότητα και ετοιμότητα του μηχανολογικού εξοπλισμού κ.λ.π.

 

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

Το άρθρο 24 του Π.Δ. 210/92 και η σχετική διαταγή 20185 Φ.105.9/4-6-1999 δεν θεσμοθετούν υπηρεσία επιφυλακής, αλλά την προβλέπουν ως έκτακτο μέτρο και καθορίζουν τον τρόπο που αυτή θα γίνει όταν κριθεί απαραίτητο από την ύπαρξη εκτάκτων αναγκών.

Η επιφυλακή δεν υφίσταται ως διατεταγμένη υπηρεσία, αλλά ως έκτακτη υπηρεσιακή ενέργεια για αντιμετώπιση συμβάντος που υφίσταται και όχι για το ενδεχόμενο συμβάν. Όταν υπάρχει στάδιο ετοιμότητας, σύμφωνα με την πρόβλεψη κινδύνου και τον χάρτη επικινδυνότητας που εκδίδει η Γ.Γ. Πολιτικής Προστασίας καθημερινά, το προσωπικό ενημερώνετε προκειμένου να υπάρχει η απαιτούμενη ετοιμότητα χωρίς όμως να καλείται σε επιφυλακή.

Διατεταγμένη υπηρεσία, είναι αυτή που υποχρεούται ο υπάλληλος να προσφέρει στα πλαίσια εφαρμογής του κυλιόμενου ωραρίου του και για την οποία αμείβεται σε σταθερή βάση.

Ο υπάλληλος αμείβεται μόνο όταν κληθεί σε επιφυλακή για έκτακτο γεγονός και αποζημιώνεται για όσο χρόνο διαρκέσει η επιφυλακή όπως προβλέπεται στην παράγραφο 2 της υπ. αρίθμ. 51240. Φ. 105.6 15/12/1999 διαταγής του Α.Π.Σ.,

Σε κάθε περίπτωση όταν ο υπάλληλος κληθεί σε επιφυλακή οφείλει να γνωρίζει ποιος την διατάσσει και ποιο στάδιο επιφυλακής έχει διαταχθεί. Προσερχόμενος στην υπηρεσία του, εάν έχει αμφιβολία για την νομιμότητα της επιφυλακής, θα καταθέτει έγγραφη αναφορά για να ζητά έγγραφη απάντηση από την διοίκηση για τους λόγους που κλήθηκε.Ο ορισμός των υπαλλήλων σε επιφυλακή σε πάγια και σταθερή βάση, προκειμένου να καλυφτούν οι μεγάλες ελλείψεις του Π.Σ. σε μόνιμο προσωπικό γίνεται κατά παράβαση της ισχύουσας νομοθεσίας (Π.Δ. 210/1992, καθώς και όλων των σχετικών Διαταγών του Α.Π.Σ.

Ως προς τα ρεπό και την κανονική άδεια, το προσωπικό που τελεί υπό τέτοιο καθεστώς δεν τίθεται σε επιφυλακή παρά μόνον κατόπιν ειδικής διαταγής Α.Π.Σ. (Διαταγή Α.Π.Σ  25566 Φ.105.6/25-5-2001. 

 

 

 

Καλαμάτα 21-6-2018

Ο γνωμοδοτήσας δικηγόρος

Χρήστος Ρεμπατσουλέας

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνσή σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *